شهدای نیاک

شهدای نیاک

مرجع خبری و طراح نرم افزارهای مذهبی وزندگینامه شهدا وبیانات رهبری و دفاع مقدس
شهدای نیاک

شهدای نیاک

مرجع خبری و طراح نرم افزارهای مذهبی وزندگینامه شهدا وبیانات رهبری و دفاع مقدس

دیدار نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب

دیدار نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب




حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی صبح امروز (یکشنبه) در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، تنها راه ایستادگی در مقابل جبهه ضدبشری استکبار را استمرار تفکر «مبارزه» با این جبهه دانستند و با اشاره به لزوم توجه جدی مجلس شورای اسلامی و دولت در تدوین برنامه ششم، به سه اولویت اصلی «اقتصاد مقاومتی»، «فرهنگ انقلابی و دینی» و ادامه روند پرشتاب «پیشرفتهای علمی»، تأکید کردند: راه حل مشکلات اقتصادی و سیاسی کشور را نمی توان در بیرون از مرزها پیدا کرد بلکه علاج واقعی مشکلات در درون کشور و تکیه بر ظرفیت ها و توانایی های داخلی است.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار ضمن تسلیت سالروز شهادت امام موسی کاظم(علیه‌السلام) به شکل گیری نظام اسلامی و همچنین بقای آن، براساس «تفکر مبارزه»، اشاره و خاطرنشان کردند: پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و عبور موفقیت آمیز نظام اسلامی از مقاطع مهم و سرنوشت ساز ۳۵ سال گذشته مرهون مبارزه ی جدی، صادقانه و خردمندانه ملت ایران بوده است که این تفکر باید با حفظ ویژگی های آن ادامه یابد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه بدون ادامه تفکر مبارزه با جبهه استکبار نمی توانیم به اهداف والای نظام اسلامی برسیم، افزودند: علت تأکید بر ادامه مبارزه، جنگ طلبی نظام اسلامی نیست بلکه عقل و خرد حکم می کند که انسان برای عبور از منطقه ای مملو از دزدان دریایی، خود را مجهز کند و توانایی و انگیزه دفاع از خود را داشته باشد.
ایشان تأکید کردند: دنیای امروز مملو از دزدان غارتگر عزت و حیثیت و اخلاق بشریت است که با مجهز شدن به علم و کسب ثروت و قدرت، با وجهه ای به ظاهر انسانی به راحتی مرتکب جنایت می شوند و به آرمانهای بشری خیانت و در نقاط مختلف دنیا جنگ افروزی می کنند.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: در چنین شرایطی چاره ای جز ادامه مبارزه و حاکم بودن تفکر مبارزه در همه امور کشور اعم از داخلی و خارجی وجود ندارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش عده ای برای تئوریزه کردن «تفکر سازش و تسلیم»، خاطرنشان کردند: کسانی که می خواهند، سازش و تسلیم در برابر زورگویان را ترویج و نظام اسلامی را متهم به جنگ طلبی کنند، در واقع مرتکب خیانت می شوند.
ایشان افزودند: نظام اسلامی، نظام انسانی و شرف و احترام به کرامت بشریت و نظام صلح و خیر است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: همه مسئولان کشور در بخشهای مختلف اعم از بخش های  اقتصادی، علمی و فرهنگی، سیاستگذاری، تقنین و مذاکرات خارجی باید بدانند که در حال مبارزه هستند و در مسیر ادامه مبارزه ی پیدایش و بقای نظام اسلامی قرار دارند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: این موضوع باید همچون تفکر گسترده‌ای بر تمام امور و شئون کشور حاکم باشد و باید خود را در مقابل جبهه استکبار قوی کرد و محکم ایستاد.
ایشان در ادامه همین مبحث، سؤالی را مطرح کردند و گفتند: این مبارزه تا چه زمانی طول خواهد کشید؟
رهبر انقلاب اسلامی در پاسخ به این سؤال تأکید کردند: مبارزه و جهاد تمام شدنی نیست چون شیطان و جبهه‌ی شیطان همواره وجود دارد اما ممکن است در شرایط مختلف شیوه ها و روشهای جهاد و مبارزه متفاوت باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: این مبارزه هنگامی به پایان خواهد رسید که جامعه بشری بتواند خود را شَرّ جبهه استکبار و در رأس آن امریکا که پنجه های خود را بر جسم و روح و فکر بشریت گسترانیده است، رهایی دهد که این کار نیز نیازمند مبارزه ای دشوار و طولانی و گامهای بلند خواهد بود.
ایشان برپایی نظام اسلامی در ایران را بلندترین گام در مسیر این مبارزه دانستند و افزودند: تشکیل دوره های پی در پی مجلس در ۳۵ سال گذشته و حضور نمایندگان در مجلس به عنوان مظهر مردم سالاری دینی، یک مبارزه است که باید آن را قدر دانست و به پیش بُرد.
رهبر انقلاب اسلامی به موضوع تأکید بر «مدیریت جهادی»، در نامگذاری سال جاری اشاره و خاطرنشان کردند: مدیریت جهادی فقط شامل امور مربوط به دولت نمی شود بلکه مجلس نیز اگر وظایف تقنینی و نظارتی خود را فقط با انگیزه خدمت به مردم انجام دهد، بزرگترین کار جهادی صورت گرفته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تنها راه حل مشکلات کشور را اقتصاد مقاومتی و پرهیز از چشم دوختن به بیرون از مرزها دانستند و گفتند: من از همه کسانی که در بخش های مختلف ابتکار و حرکت دارند، دفاع صمیمانه و واقعی می کنم اما معتقدم، علاج مشکلات در درون کشور است.
ایشان افزودند: برای حل مشکلات باید راه حل صحیح را شناخت و با دلیری و شجاعت آن را انجام دادکه یک گام بلند در این عرصه اقتصاد مقاومتی است.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به حمایت ها و ستایش های لفظی که در ماههای اخیر از اقتصاد مقاومتی شده است، تأکید کردند: برای اجرای اقتصاد مقاومتی تمجید و ستایش لفظی کافی نیست بلکه باید حرکت و اقدام کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تشکر از فعالیت های دولت و مجلس درخصوص اقتصاد مقاومتی گفتند: مجلس باید فعالیتهای انجام گرفته را در بُعد تقنینی و در بُعد نظارتی، پیگیری جدی کند.
ایشان تصویب قوانین مناسب برای اقتصاد مقاومتی و حذف قوانین مزاحم و یا معارض و نظارت بر عملکرد دولت را از وظایف اصلی مجلس برشمردند و افزودند: مجلس درخصوص قانونگذاری برای اقتصاد مقاومتی نمی تواند فقط متکی به طرح ها باشد بلکه دولت باید لوایح مناسب را به مجلس ارائه دهد.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به آماده شدن مجلس شورای اسلامی برای تدوین «برنامه پنجساله ششم» تأکید کردند: در این برنامه باید «اقتصاد مقاومتی»، «فرهنگ» و «علم» سه اولویت اصلی باشند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درخصوص «فرهنگ» گفتند: منظور از فرهنگ، فرهنگ انقلابی و دینی و ایجاد حرکت فرهنگی بر مبنای اسلام و ارزشهای اسلامی و تقویت فرهنگ و باور و آداب و اخلاق اسلامی در جامعه است.
ایشان تأکید کردند: نباید به صرف بوجود آمدن و یا گسترش یک ابزار فرهنگی در جامعه، تلقی پیشرفت فرهنگ شود بلکه پیشرفت فرهنگی در جامعه، هنگامی است که فرهنگ دینی و انقلابی گسترش یابد.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: انتظار من از نمایندگان مجلس به عنوان سربازان انقلاب، حمایت از گسترش فرهنگ انقلابی و اسلامی در جامعه است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درخصوص «علم» به عنوان سومین اولویت تدوین برنامه ششم گفتند: حرکت پرشتاب علمی که در ۱۲ سال اخیر در کشور بوجود آمده، به هیچ وجه نباید کُند شود بلکه باید سرعت و شتاب آن بیشتر شود.
ایشان موضوع علم را برای کشور بسیار مهم خواندند و خاطرنشان کردند: بخش عمده ای از افتخار ملی، عزت ملی و ثروت ملی بوسیله علم به دست می آید.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه سخنان خود، یکی از وظایف اصلی نظارتی مجلس را، مبارزه حقیقی با فساد برشمردند و تأکید کردند: در موضوع مبارزه با فساد، از همان ابتدا نباید اجازه داد که کانونهای چرکین شکل بگیرد زیرا در این صورت یا مقابله امکان پذیر نیست و یا اینکه مقابله بسیار دشوار خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین به ابلاغ سیاستهای کلی جمعیت اشاره کردند و با استقبال از طرح مجلس شورای اسلامی برای افزایش باروری و پیشگیری از کاهش جمعیت گفتند: درخصوص جمعیت باید مراقب باشیم که اشتباه سالهای قبل تکرار نشود زیرا بهترین حالت برای دشمن، ایرانی «کم جمعیت» و با اکثریتی «سالخورده» است.
ایشان تأکید کردند: درخصوص موضوع افزایش جمعیت باید طرح‌ها، صحیح، منطقی و عالمانه باشند.

پیش از بیانات رهبر انقلاب اسلامی آقای دکتر لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنانی ضمن تسلیت شهادت امام موسی کاظم علیه‌السلام و تبریک حماسه فتح خرمشهر و بعثت پیامبر گرامی اسلام گفت: مجلس شورای اسلامی در مسائلی همچون فلسطین، سوریه و هسته ای موضعی مستحکم و مقتدرانه داشته است.
دکتر لاریجانی با اشاره به ارائه ی ۴۵۰ طرح و لایحه در دوره ی دو ساله ی مجلس پنجم افزود: در دو سال گذشته از میان طرحها و لوایح رسیده، ۸۰ قانون به تصویب رسیده است که مورادی چون قانون نظام صنفی، بودجه، آیین دادرسی کیفری از اهم این موارد بوده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی جهت گیری کلی قوه مقننه را تقویت فضای کسب و کار، پیگیری سیاست های اقتصاد مقاومتی و تقویت بُعد نظارتی مجلس از طریق کمیسیونهای مربوطه و یا از طریق طرح سئوال از مسئولان اجرایی، تحقیق و تفحص و دیوان محاسبات بیان کرد.

بیانیه‌ سپاه پاسداران به مناسبت سالروز آزادسازی خرمشهر

بیانیه‌ سپاه پاسداران به مناسبت سالروز آزادسازی خرمشهر


سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای با گرامیداشت سالروز حماسه بزرگ آزاد سازی خرمشهر تحولات و پیامدهای عملیات فتح خرمشهر را عامل ظهور الگویی کامل و موفق از اندیشه و مدیریت کلان راهبردی در عرصه های مختلف کشور دانست.


به گزارش بسیج پرس، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای با گرامیداشت سوم خرداد ماه سالروز حماسه بزرگ آزاد سازی خرمشهر و روز ملی مقاومت، ایثار و پیروزی؛ تحولات و پیامدهای عملیات فتح خرمشهر را عامل ظهور الگویی کامل و موفق از اندیشه و مدیریت کلان راهبردی در عرصه دفاعی، نظامی و امنیتی کشور دانست.

در بخشی از این بیانیه آمده است:

آزادسازی خرمشهر در عملیات بیت‌المقدس در سوم خرداد سال 61 نقطه تغییر ماهیت جنگ و سرآغاز مرحله نوین در روند دفاع مقدس ملت ایران بود که در فرایند آن با اجرای عملیات‌های بزرگ و موفق و عقب راندن دشمن بعثی تدریجا مناطق تحت تصرف اشغالگران آزاد و در بخش‌هایی از خطوط مرزی با تدبیر و تسلیم راهبردی امام (ره) و شورای عالی دفاع ورود به خاک دشمن و تعقیب و تنبیه متجاوز در دستور عملیاتی فرماندهان و رزمندگان اسلام قرار گرفت.

این بیانیه می‌افزاید: جبهه متحد دشمنان منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای که با تحلیل جنگ در صدد نابودی انقلاب و نظام اسلامی برآمده بودند با فتح خرمشهر و سپس عبور افتخارآمیز ملت ایران از جنگ تحمیلی 8 ساله نه تنها اهداف و آرزوهای خود را بربادرفته یافتند بلکه با حسد نظاره‌گر تولید قدرت تاثیرگذاری انقلاب اسلامی بر مسائل جاری منطقه شدند. به گونه‌ای که در مدتی بسیار کوتاه ایران اسلامی به عنوان قدرت برتر در منطقه سر برآورد و با ارتقاء منزلت جهانی آن به دغدغه و چالش اصلی قدرت‌های استکباری و صهیونیسم بین‌الملل تبدیل شد.

در ادامه این بیانیه با برشماری پیامدهای داخلی فتح خرمشهر، برگزاری جشن خودجوش ملی فراتر از اراده گرایش‌های سیاسی و تعلقات جناحی، پدیده‌ای الهام‌بخش برای آینده کشور از جمله دوره خطیر امروز توصیف و تاکید شده است وحدت، یکپارچگی که با آزادسازی خرمشهر قهرمان در جای جای میهن اسلامی عینیت یافته بود به مثابه یک حقیقت همیشه جاری در بستر تاریخ بیانگر بصیرت و هوشمندی ملت ایران برای حضور به موقع در لحظه‌های سرنوشت‌ساز و تاریخی در عرصه پشتیبانی در ولایت فقیه و نظام اسلامی است، که بارها طی 25 سال گذشته و در مقاطع تاریخی سترگ نقش‌آفرین ظاهر شده است.

این بیانیه ایجاد روح امید و جهاد در بین ملل و جوامع آزادیخواه به ویژه نزد علاقمندان به انقلاب اسلامی در لبنان، فلسطین و خطوط مقدم نبرد با رژیم صهیونیستی را از پیامدهای شگفت‌انگیز فردای پیروزی ملت ایران در فتح خرمشهر قلمداد و آورده است.

طلوع خورشید حزب‌الله لبنان و بر هم خوردن معادلات منطقه‌ای به نفع مقاومت اسلامی و به ضرر رژیم صهیونیستی، در کنار آشکار شدن ابعاد و ماهیت قدرت نظامی و بازدارندگی دفاعی ایران جبهه متحد سلطه و استکبار  را به شدت متزلزل و نگران عمق راهبردی انقلاب اسلامی و پیشرفت و تعالی ایرانیان در حوزه‌های مختلف بویژه در عرصه علوم و فناوری‌های نوین و راهبردی ساخت.

در ادامه این بیانیه با تاکید بر اینکه گنجینه دفاع مقدس ظرفیت استراتژیک و سرنوشت‌ساز ملت ایران در مسیر تداوم انقلاب و آرمان‌های متعالی آن و نیز در مصاف با تهدیدات و توطئه‌های دائمی دشمنان قسم خورده انقلاب و اسلام است، تصریح شده است: تردیدی نیست همانگونه که در شرایط بسیار حساس و خطیر جنگ تحمیلی و اشغال خرمشهر، تفکر برتر، خلاقیت و آرایش توانمندی‌های ملی در مدار تدابیر و منویات ولی فقیه زمان و نیز بکارگیری هوشمندانه منابع و امکانات مادی در کنار اعتماد به نفس، روحیه و مدیریت جهادی و انقلابی و بویژه شاخصه دشمن شناسی و واقعه نگری، غافلگیری دشمنان در همه سطوح را رقم زد بر مصاف امروز جمهوری اسلامی با قدرت‌های مستکبر و زورگو، همان رویکرد و رفتار خواهد توانست به فضل الهی ملت ایران را از چالش‌ها و کینه‌توزی‌های فرا روی عبور دهد.

در ادامه این بیانیه با اشاره به افتخار میزبانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای بازدید مقام عظمای ولایت و رهبری امام خامنه‌ای عزیز مدظله‌العالی از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوا فضای سپاه و نیز حضور پربرکت در آئین تحلیف دانش‌آموختگان دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع) آورده است:

با حمد و سپاس الهی و قدردانی از ولی امرمسلمین که فرزندان خود در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از نعمت حضورشان بهره‌مند ساختند به مولا و مقتدای خود و نیز ملت ایران اطمینان می‌دهیم با نصب‌العین قرار دادن منویات، فرامین و رهنمودهای معظم‌له، به مدد نیروی انسانی مومن، هوشمند، انقلابی و دارای جرات اندیشیدن واقدام- به عنوان منبع اصلی اقتدار درون‌زای سپاه- رشته کارهای بزرگ و حساس را رها نکرده و با دنبال کردن پیشرفت در کیفیت و کمیت، همچنان تولید قدرت و توسعه توان بازدارندگی و ارتقاء آمادگی‌های همه جانبه توام با اشراف اطلاعاتی در وضعیت و تحرکات دشمنان را همچنان به عنوان برنامه‌های دائمی این نهاد انقلابی و مردمی دنبال خواهیم کرد.

این بیانیه در پایان با گرامیداشت یاد و خاطره امام راحل (ره) و تجدید میثاق با آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی و شهیدان گرانقدر عملیات غرورانگیز فتح خرمشهر و بیعت دوباره با مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا مدظله‌العالی و تاکید بر ضرورت حفظ فرهنگ و معارف دفاع مقدس و همت جدی بر شکل‌گیری عزم فراگیر ملی در همه بخش‌ها برای معرفی ارزش‌ها و ابعاد حماسه 8 سال دفاع مقدس به نسل جوان آینده‌ساز کشور تاکید کرده است بی‌تردید سپاه پاسداران و سایر نیروهای مسلح و مدافع انقلاب و کشور در صف مقدم ملت ایران همچنان به پیگیری آرمان‌های بلند انقلاب و شهیدان و نیل به افق نویدبخش تشکیل تمدن نوین اسلامی اندیشیده و به قدرت‌های زورگو و باج‌گیر بین‌المللی و در راس آن نظام سلطه‌گر، شرور و برآشفته آمریکا اجازه عرض اندام نداده و در صورت هر گونه خطا و اشتباه در هر عرصه‌ای به آنان درس عبرت سخت، قاطع و کوبنده‌ای خواهند داد.

فتح خرمشهر

فتح خرمشهر




منبع:سایت شهیدآوینی

پوستر شهادت امام موسی کاظم علیه السلام

پوستر شهادت امام موسی کاظم علیه السلام



برای مشاهده در اندازه اصلی بر روی تصویر کلیک کنید.

استراتژی امام برای فتح خرمشهر

استراتژی امام برای فتح خرمشهر

سال نخست جنگ ایران و عراق در حالی به پایان رسید که هیچ‌گونه پیروزی نظامی در جهت آزادسازی سرزمین‌های اشغالی به دست نیامد و کشور در گرداب عمیقی از بحران سیاسی و امنیتی فرورفته بود. بسیاری از تحلیل‌گران، دورنمای سیاسی ایران را پس از حذف بنی‌صدر و آغاز ترور و انفجار، براندازی نظام جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کردند. اما ایران چگونه توانست ضمن تثبیت اوضاع سیاسی کشور، روند آزادسازی مناطق اشغالی را آغاز کرده و نهایتاً در سوم خرداد جشن پیروزی را در مسجد جامع خرمشهر برگزار نماید؟ آقای محمد درودیان، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس و مؤلف چندین جلد کتاب و ده‌ها مقاله در زمینه‌ی دفاع مقدس در این گفت‌‌وگو به این پرسش پاسخ داده و به بررسی نقش حضرت امام رحمه‌الله در استفاده از نیروهای مردمی به‌عنوان برگ برنده‌ی ایران در مصاف با دشمن می‌پردازد.
* چرا در ابتدای جنگ، تلقی ارتش عراق این بود به راحتی می‌تواند با حمله به ایران، خرمشهر، اهواز، دزفول و سپس کل خوزستان را از ایران جدا کرده و بر منابع نفتی ما تسلط پیدا کند؟ این تفکر از کجا ناشی می‌شد؟
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کلیه‌ی روابط ایران و عراق در چهارچوب قرارداد ۱۹۷۵ بود. به تبع این قرارداد، روابط خصمانه‌ی دو کشور تبدیل به یک رابطه‌ی دوستانه و صمیمانه شد که تا لحظه‌ی سقوط شاه نیز هم‌چنان این رابطه برقرار بود. تحت تأثیر همین قرارداد بود که صدام به درخواست شاه، امام خمینی رحمه‌الله را از عراق اخراج می‌کند و از سویی دیگر، هنگام حمله‌ی صدام به کردستان عراق نیز، به درخواست صدام، شاه مرزهای ایران را بر روی کردها می‌بندد.
امام می‌توانست دو استراتژی برای ادامه‌ی جنگ در آن شرایط بی‌ثباتی سیاسی در نظر بگیرد. امام یا باید جنگ را به نفع ثبات سیاسی حل می‌کرد و مثلاً با عراق صلح می‌کرد، یا این‌که ابتدا ثبات سیاسی را برقرار می‌کرد و از خلال آن مشکل جنگ را حل می‌کرد. امام گزینه‌ی دوم را انتخاب کرد. اما چطور ثبات سیاسی را برقرار کرد؟ مبتنی بر «حضور مردم» و فراخوان مردم برای حضور در صحنه‌ی سیاسی کشور.

اما هر چقدر به سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب نزدیک می‌شدیم، عراق علائمی مشاهده می‌کند که می‌فهمد اتفاق جدیدی در ایران در حال وقوع است. بنابراین یک کمیته‌ی اطلاعاتی در بصره راه‌اندازی کرده و شروع به جمع‌آوری اسناد و اطلاعات مربوط به تحولات ایران می‌کند. پس محاسباتی که عراق از وضعیت ایران داشت، محاسبه‌ای دفعی و آنی نبود؛ بلکه حاصل یک کار متمرکز اطلاعاتی و سیاسی بود. از همین روی وقتی انقلاب به پیروزی رسید آنان تصور می‌کردند که ایران دچار بی‌ثباتی سیاسی- اجتماعی شده است و آن‌ها می‌توانند به‌راحتی از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند. مخصوصاً این‌که حالا دیگر ارتش ایران که در حقیقت بازوی اصلی روی کار بودن پهلوی بود نیز فروپاشیده و ایران دیگر از چنین توان نظامی برخوردار نبود. بنابراین صدام تصور می‌کرد در شرایطی که ایران از سویی درگیر بی‌ثباتی سیاسی است و از سوی دیگر، با یک ارتش فروپاشیده روبرو است، با یک حمله‌ی نظامی می‌تواند اهداف خود از جمله لغو قرداد ۱۹۷۵ الجزایر و تجزیه‌ی خوزستان را تأمین کند.
 
* اما حوادث و اتفاقات آن‌گونه که عراق پیش‌بینی کرده بود، جلو نرفت.
نکته‌ی اساسی که وجود داشت این بود که عراقی‌ها در محاسبات‌شان پایه‌ی اصلی قدرت در ایران را ارتش کلاسیک ایران فرض کرده بودند. درصورتی‌که آنان متوجه نشدند که با پیروزی انقلاب اسلامی، قدرت جدیدی در ایران ظهور کرده که اتفاقاً همان قدرت هم موجب اضمحلال ارتش قدرتمند شاه شده بود؛ همان قدرتی که با مقاومت در خرمشهر، ارتش عراق را زمین‌گیر کرد. آن قدرت عبارت بود از «اراده‌های مردمی» و «نیروی مردمی». قدرتی که مبتنی بر مؤلفه‌های دینی و رهبری امام خمینی رحمه‌الله به‌وجود آمده بود.
 
در حقیقت عراق در یک ساختار سیاسی فروپاشیده، ارتشی را دید که یک سال در خیابان‌های کشور درگیر بوده و دچار فرسایش شده و با این تحلیل به ایران حمله کرد. البته علی‌الظاهر هم درست می‌دید، چون معمولاً قدرت یک کشور به لحاظ کلاسیک مبتنی بر همین مؤلفه‌ها محاسبه می‌شود. اما آن‌چه را که عراق ندید، این بود که قدرتی بالاتر از این‌ها موجب شد تا هم رژیم گذشته و هم ارتش قدرتمندش درهم‌بشکند. او غافل از نیروی مردمی و حضور مردم در تحولات جدید ایران شده بود. عراق در کجا متوجه این خطای محاسباتی می‌شود؟ آن‌جایی که ماشین جنگی عراق به خرمشهر می‌آید و ناگهان می‌بیند که نمی‌تواند از این جلوتر برود. در خرمشهر نیروی مردمی وارد صحنه ‌شد و تازه ارتش عراق ‌فهمید که به این سادگی‌ها نمی‌تواند جنگ را به پیش ببرد.

صوت:
شهید محمد جهان‌آرا

یک زمانی من از افسری که فرمانده گردان ۲۱ یا ۲۲ نیروی مخصوص ارتش عراق بود و در ماجرای اشغال خرمشهر هم نقش داشت و بعد اسیر شده بود، همین سؤال را پرسیدم که محاسبات شما چه بود که فکر کردید می‌توانید در خرمشهر پیروز شوید؟ او گفت به ما گفته بودند که شما وارد خرمشهر بشوید؛ با اجرای آتش سنگین، مردم فرار می‌کنند و می‌توانید به‌راحتی با دو سه گردان خرمشهر را اشغال کنید. درحالی‌که وقتی ما بررسی کردیم دیدیم که ارتش عراق بیش از یک لشکر نیرو وارد خرمشهر کرده است.
 
* بنابراین می‌توان گفت اولین سد جدی که در مقابل ماشین جنگی عراق قرار گرفت، نیروهای مردمی بودند؟
دقیقاً. ببینید در جنوب مناطق ما دو قسمت است: مناطقی که شامل دشت و بیابان و رودخانه می‌شد، و مناطق شهری مثل سوسنگرد و مهران و خرمشهر. عراق در مناطق شهری که مقاومت مردمی وجود داشت با مشکل پیشروی و کمبود نیرو مواجه شد. اگر مبنای شروع جنگ را به‌طور رسمی از ۳۱ شهریور قلمداد کنیم، خرمشهر ۳۳ روز بعد از شروع جنگ سقوط کرد، یعنی سوم آبان. اما ارتش عراق در منطقه‌ی غرب کرخه، فاصله‌ی ۸۰ تا ۹۰ کیلومتر را، به‌گفته‌ی عراقی‌ها در چهار روز و برابر اسناد ارتش، در هفت روز طی کرد و به غرب رودخانه رسید. بنابراین هر جا شهر وجود داشت و نیروهای مردمی وارد عمل شدند، ارتش عراق نتوانست به اهداف خود برسد.

* در سال اول جنگ عملیات‌هایی که انجام دادیم همگی با شکست مواجه شد، اما در سال دوم جنگ و با برکناری بنی‌صدر، ورق برمی‌گردد و به پیروزی‌های بزرگی می‌رسیم. چه موضوعاتی منجر به این پیروزی‌ها شد؟
در سال اول جنگ، اشتباه رئیس‌جمهور وقت یعنی بنی‌صدر آن بود که روش جنگ کلاسیک را انتخاب کرده بود که مردم نقش چندانی در آن نداشتند. نتیجه آن‌که در تمامی چهار عملیاتی که انجام دادیم شکست خوردیم. این موضوع موجب بروز فضای یأس و ناامیدی در کشور شد؛ به‌طوری‌که این احساس به‌وجود آمد که «ما نمی‌توانیم در جنگ پیروز شویم». بعدتر البته کشور با بحران‌های سیاسی داخلی هم مواجه شد که مزید بر علت شد؛ مانند غائله‌ی ۱۴ اسفند، آشوب‌هایی که منافقین به‌راه‌‌انداختند، حادثه‌ی انفجار در حزب جمهوری و بمب‌گذاری در دفتر نخست‌وزیری. یعنی بعد از آن شکست‌های نظامی، کشور درگیر بحران‌های عمیق می‌شود و این مسأله تا مهرماه سال ۱۳۶۰ که عملیات ثامن‌الائمه انجام شد ادامه پیدا کرد.
عراق در یک ساختار سیاسی فروپاشیده، ارتشی را دید که یک سال در خیابان‌های کشور درگیر بوده و دچار فرسایش شده و با این تحلیل به ایران حمله کرد. البته علی‌الظاهر هم درست می‌دید. اما آن‌چه را که عراق ندید، این بود که قدرتی بالاتر از این‌ها موجب شد تا هم رژیم گذشته و هم ارتش قدرتمندش درهم‌بشکند. او غافل از نیروی مردمی و حضور مردم در تحولات جدید ایران شده بود.

بنابراین این پرسش مهم وجود دارد که چطور ‌شد در کمتر از یک ماه پس از شهادت رئیس‌جمهور رجایی در هشتم شهریورماه ۱۳۶۰، عملیاتی صورت می‌گیرد که منجر به شکست حصر آبادان می‌شود؟ چرا پیش از این نتوانستیم و حالا توانستیم این کار را انجام دهیم؟ من به نظرم ما به این سؤال مهم نپرداختیم، چون که ما توانستیم آبادان و خرمشهر را پس بگیریم، اما اگر این کار انجام نمی‌شد یا دیرتر انجام می‌شد، امروزه بزرگ‌ترین سؤال ما همین بود.
 
در مورد شکست عراق به‌طورکلی سه نظریه وجود دارد: عده‌ای معتقدند این کار به دست ارتش انجام شده، چون نیروی منظمی که در جنگ حضور داشت همین‌ها بودند. عده‌ای دیگر معتقدند که مقاومت‌های مردمی موجب شکست ارتش عراق شد. سوم این‌که تحلیل‌گران غربی عقیده دارند خود عراق به ارتش در حال پیشروی، دستور توقف داد. این سه نظریه هیچ‌کدام به تنهایی کامل نیستند. چون مقاومت ارتش و مقاومت مردمی که دو چیز متفاوت نیستند. تحلیل سوم هم بیشتر به خاطر این است که مانند همیشه غربی‌ها می‌خواهند نقش قدرت برآمده از انقلاب را انکار کنند.
 
در عین حال به‌نظرم فرایند گذار کشور از یک مرحله‌ی بحرانی به مرحله‌ی ثبات سیاسی تأثیر زیادی در کسب پیروزی داشت. در این موضوع نقش رهبری امام خمینی رحمه‌الله بسیار برجسته است. اساساً امام می‌توانست دو استراتژی برای ادامه‌ی جنگ و سرنوشت کشور در آن شرایط بی‌ثباتی سیاسی که بسیاری از نیروهای درجه‌ یک کشور شهید و ترور شده‌اند در نظر بگیرد. امام یا باید جنگ را به نفع ثبات سیاسی حل می‌کرد و مثلاً با عراق صلح می‌کرد و اوضاع داخل کشور را سر و سامان می‌داد که این امکان‌پذیر نبود. یا این‌که امام ابتدا ثبات سیاسی را برقرار می‌کرد و از خلال آن مشکل جنگ را حل می‌کرد. امام گزینه‌ی دوم را انتخاب کرد.
تصویر: نظامیان عراقی اسیر شده در عملیات بیت‌المقدس در حال عبور از مقابل تصویر امام خمینی رحمه‌الله
اما امام چطور ثبات سیاسی را برقرار کرد؟ مبتنی بر «حضور مردم» و فراخوان مردم برای حضور در صحنه‌ی سیاسی کشور. پس پیروزی در جنگ حاصل گذار از بی‌ثباتی سیاسی به ثبات سیاسی با فراخوانی مردم بود. با برقراری ثبات سیاسی در داخل کشور به تدبیر امام، مجدداً آن قدرتی که منجر به سقوط رژیم گذشته شد، با گسترش حضور مردم در حبهه‌ها شکل گرفت. این همان چیزی بود که ارتش عراق محاسبه نکرده بود. برای این‌که عراق فقط به ارتش نظامی ایران نگاه می‌کرد و می‌دید که نه تغییر انسانی داشته و نه تغییر تجهیزات و ادوات جنگی. اما این بُعد را نمی‌دید که «مردم» گروه گروه به سمت جبهه‌ها در حال حرکت‌اند. تا جایی که مردمی که در ابتدای جنگ به صورت «دسته»اند و نهایتاً در عملیات ثامن‌الائمه تبدیل به «گردان» می‌شوند، در طریق‌القدس به «تیپ» تبدیل می‌شوند و در فتح‌المبین و بیت‌المقدس به «لشکر»! از عملیات ثامن‌الائمه تا فتح خرمشهر فقط ۹ ماه است، اما در همین مدت کم، لشکرهایی از مردم تشکیل می‌شود. این را ارتش عراق اصلاً نمی‌توانست پیش‌بینی کند.
صوت: خبر فتح خرمشهر این‌گونه به رهبر انقلاب رسید

* رهبر انقلاب درباره‌ی فتح خرمشهر فرموده‌اند که «واقعه‌ی خرمشهر از دور فقط یک حادثه‌ی تاریخی است که برای ملت ایران هیجان‌آور و افتخارآمیزاست؛ ولی از نزدیک، این قضیه شبیه یک معجزه‌ی بزرگ بود». از این منظر، به نظر جناب‌عالی پیچیدگی‌ها و شرایط فتح خرمشهر چگونه بود که از آن تعبیر به «معجزه» می‌شود؟
شاید ما فتح خرمشهر را از این منظر معجزه می‌‌گوییم که ذهن و عقل ما توانایی تحلیل این رخداد بزرگ را ندارد. ما دچار عجز در تحلیل فتح خرمشهر هستیم. البته من معتقدم که عراق در فتح‌المبین شکست را پذیرفت. فتح‌المبین از این حیث که دشمن عقب‌نشینی را پذیرفت و پی به قدرت و برتری ما برد، فتح بزرگی بود. اما کل عملیات فتح‌المبین در شش هفت روز تمام می‌شود و ما جایی پشت خطوط دشمن زمین‌گیر نمی‌شویم. اما در بیت‌المقدس دشمن آمده بود که بایستد و بجنگد. چون عملیات فتح‌المبین در ۱۰ فروردین تمام شده بود. عملیات آزادسازی خرمشهر هم از ۲۲ اردیبهشت شروع شد. بنابراین ارتش عراق به اندازه‌ی کافی فرصت داشت تا خودش را بازسازی کند و آماده‌ی جنگ شود. از این زاویه، در بین عملیات‌هایی که انجام دادیم، خرمشهر سخت‌ترین بود. برای همین هم طول کشید.

در عملیات بیت‌المقدس از سمت اهواز به خرمشهر پیشروی صورت نمی‌گیرد. قرارگاه نصر که شهید حسن باقری فرمانده‌اش بود، قرار بود پس از عبور  از کارون، وارد خرمشهر شود، ولی موفق نشد. آن چیزی که نقطه‌ی پیروزی ما شد «قرارگاه فتح» بود که با یک خیز بلند خودش را به جاده‌ی اهواز- خرمشهر رساند. همان خیز موجب شد که جناح چپ و راست ارتش عراق متزلزل شود. اما وقتی به آن جاده رسیدیم، مجدداً دو سه مرحله متوقف شدیم. برای همین، این عملیات دو هفته طول کشید. در صورتی که عملیات ثامن‌الائمه پنجم مهر که شروع شد، هفتم مهر به پایان رسید. بنابراین طولانی‌ترین و سخت‌ترین نبرد، در چهار عملیات آزادسازی، عملیات بیت‌المقدس است.
 
با برقراری ثبات سیاسی در داخل کشور به تدبیر امام، مجدداً آن قدرتی که منجر به سقوط رژیم گذشته شد، با گسترش حضور مردم در حبهه‌ها شکل گرفت. تا جایی که مردمی که در ابتدای جنگ به صورت «دسته»اند و نهایتاً در عملیات ثامن‌الائمه تبدیل به «گردان» می‌شوند، در طریق‌القدس به «تیپ» تبدیل می‌شوند و در فتح‌المبین و بیت‌المقدس به «لشکر»! این را ارتش عراق اصلاً نمی‌توانست پیش‌بینی کند.

ما برای آزادسازی خرمشهر به تمام معنا با چنگ و دندان جنگیدیم و اتفاقاً ارتش عراق هم همین‌طور بود و می‌دانست اگر سریع از مناطق عقب‌نشینی کند، بصره تهدید می‌شود و بنابراین در موضع ضعف قرار می‌گیرد؛ این‌طور نبود که فرار کند. ارتش عراق در فتح‌المبین فرار کرد اما در بیت‌المقدس ماند و جنگید. فقط یک بار عقب‌نشینی کرد و آن هم هنگامی که قرارگاه فتح پیشروی کرد. من یادم است  بنا بر تصوری که از پیشروی در عملیات‌های قبل وجود داشت، فرماندهان ما فکر می‌کردند که در خرمشهر هم همین‌گونه است. برای همین وقتی دیدند که دشمن همچنان مانده و می‌جنگد، تعجب کردند و از خودشان می‌پرسیدند پس چرا فرار نمی‌کنند!
 
حالا این‌ها را بگذارید در کنار شرایط طبیعی و جغرافیایی منطقه‌ی عملیاتی بیت‌المقدس. عملیات‌های قبلی ما همگی در فصل پاییز و زمستان بود، اما خوزستان از ۱۵ فروردین به بعد به شدت گرم می‌شود. در خرداد گرما به اوج خود می‌رسد. منطقه‌ی عملیاتی هم یک دشت وسیع و بدون هرگونه عوارض طبیعی برای استقرار نیروها است. بنابراین باید سنگر درست می‌‌شد تا بتوان در برابر آتش دشمن، جان‌پناهی داشت. کل منطقه‌ی خرمشهر را نیز ارتش عراق با اقدامات مهندسی، برای دفاع آماده کرده بود. بنابراین از نظر من، ما اولین جنگ سخت و رویارویی جان‌فرسا با ارتش عراق را در خرمشهر انجام دادیم. به‌همین دلیل بسیار دشوار و سخت بود.