گزارش جامع قوه قضائیه درباره نحوه هزینه کرد سود حسابهای سپرده دستگاه قضائی منتشر شد.
به گزارش گروه اجتماعی دفاعپرس، در پی وعده رئیس قوه قضائیه در نخستین ماههای انتصاب وی مبنی بر ارائه گزارش صریح و شفاف در خصوص حسابهای قوه قضائیه، گزارش جامع قوه قضائیه درباره نحوه هزینه کرد سود حسابهای سپرده دستگاه قضائی منتشر شد.
در این گزارش آمده است: یکسال قبل و در نخستین ماههای انتصاب حجتالاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی به ریاست قوه قضائیه، از ناحیه ایشان وعده داده شد تا درباره حسابهای دستگاه قضائی علاوه بر ارائه گزارش به محضر مقام معظم رهبری دام ظله العالی، به صورت صریح و شفاف به مردم نیز گزارش داده شود. آن روزها که بحثهای زیادی درباره میزان سود و محل هزینه کرد آنها مطرح بود، وعده شفافیت حسابها، گام بزرگی قلمداد میشد.
این گزارش میافزاید: هر چند رئیس دستگاه قضا در همان ابتدا با تغییر نحوه برداشت از حسابهای مزبور و تبدیل آن از یک امضا به سه امضا و تقلیل تعداد حسابها به پنج حساب به نام قوه قضائیه، گام مهمی در جهت انضباط مالی و ایجاد شفافیت برداشت اما او به همین مقدار بسنده نکرد و حالا شاهد آنیم که با اعلام جزئیات عملکرد این حسابها و محل هزینه کرد سود آن، شفافیت در این حوزه را تکمیل کرده است.
براساس این گزارش، دو محور اصلی گزارش قوه قضائیه شامل «منشأ این حساب ها» و «سود حاصل از سپرده ها» است.
این گزارش درباره منشأ حساب سپرده قوه قضائیه میافزاید: بر خلاف برخی ادعاها و اظهار نظرها، تمامی وجوهی که مردم به هر دلیلی به هریک از حسابهای قوه قضائیه پرداخت میکنند، به حساب خزانه دولت جمهوری اسلامی ایران واریز میشود و براساس ضوابط قانونی، امکان برداشت از آن برای قوه قضائیه مطلقاً وجود ندارد. این وجوه که شامل مواردی همچون هزینه دادرسی (ابطال تمبر دعاوی) خسارت احتمالی، وجوه توقیفی و … میشود، در مواردی (همچون هزینه دادرسی) غیر قابل برگشت است، اما در مواردی (همچون خسارت احتمالی یا وجوه توقیفی) که قابل برگشت است، در هرماه درصدی از این وجوه از ناحیه خزانه جهت استرداد وجوه سپرده به صورت تنخواه در اختیار قوه قضائیه قرار میگیرد و ذیحساب مربوطه به استناد حکم قاضی، مجوز استرداد را صادر میکند و اینگونه نیست که دستگاه قضائی مستقیماً و راساً به برداشت از آن وجوه و استرداد آن به شخص ذینفع مبادرت کند.
در این گزارش آمده است: اما منشأ وجوه این حسابها، به آنجا باز میگردد که سالها قبل (حدود سه دهه پیش) مدیران وقت دستگاه قضائی اعلام کردند که بودجه مصوّب، تکافوی هزینههای ضروری و نیازهای روزافزون مردم به خدمات متنوع دستگاه قضائی را نمیدهد و لازم است افزون بر بودجه مصوّب، برای رفع این نیازها، چارهای اندیشیده شود. با توجه به محدودیتها و تنگناهای شدید بودجهای قوه قضائیه در ادوار مختلف، راهکاری مطرح شد که همان راه، منشأ حسابهای کنونی شد.
بر اساس این راهکار و پس از استیذان از مقام معظم رهبری دام ظله العالی و طی مراحل قانونی و اداری، مبلغ معینی از خزانه جمهوری اسلامی ایران به صورت «غیر قابل برداشت» و صرفاً بلوکه شده در حساب (یا حسابهایی) متمرکز نزد بانک دولتی «ملی» سپرده شده و صرفاً از محل سود آن، برخی حوائج و ضروریات دستگاه قضائی برطرف شود.
این گزارش تصریح میکند: اما این مهم نیازمند مصوبات قانونی و طی مراحل اداری مربوطه بود. از این رو، شورای پول و اعتبار به عنوان بالاترین مرجع مالی کشور، نسبت به تصویب آن (و تصویب افزایش موجودی حساب) اقدام و مراتب را جهت طی شدن روند اداری به بانک مرکزی ابلاغ کرد. بانک مرکزی هم پس از انجام فرایندهای قانونی نظارتی و اداری، موضوع را به بانک ملی به عنوان بانک دولتی عامل، ابلاغ و دستور افتتاح حساب و تمرکز میزان معینی از وجوه خزانه در آن را صادر کرد و در ادامه نیز مراتب از طریق وزارت اقتصاد و خزانه داری کل دنبال شده است.
سود حسابهای سپرده قوه قضائیه
براساس این گزارش، کل سود متعلقه به این حسابها (بر اساس محاسبات سیستم بانکی) در سال ۱۳۹۸، مبلغ ۴۳۰ میلیارد تومان (معادل حدود ۳.۳ درصد کل اعتبارات قوه قضائیه در سال ۹۸) بوده است که از این میزان در سال ۹۸ حدود ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
این گزارش آمده است: حدود ۱۳۰ میلیارد تومان از این مبلغ، مستقیماً به دادگستری استانها و به میزان حدود ۲۷۰ میلیارد تومان نیز به سازمانهای وابسته و واحدهای ستادی اداری تخصیص یافته که اکثر این مبالغ نیز با واسطه در استانها هزینه شده است.
این گزارش میافزاید: از مجموع حدود ۱۳۰ میلیارد تومان منابع پرداختی به استانها، ۶۱.۲۹ درصد در حوزه عمرانی، ۲۰.۲۱ درصد در حوزه رسیدگی ویژه به پروندههای معطله و تسهیل امور جاری دادگستری و ۱۸.۵۰ درصد نیز به عنوان مصوبات سفرهای استانی هزینه شده است.
این گزارش تصریح میکند: از مجموع حدود ۲۷۰ میلیارد تومان منابع پرداختی به سازمانهای تابعه و واحدهای اداری، ۷۷.۲۷ درصد در امور عمرانی و زیربنایی، ۶.۱۵ درصد در حوزه توسعه زیرساخت فناوریهای نوین عدالت الکترونیک، ۶.۰۱ درصد در حوزه رسیدگی به پروندهها و پیگیری گزارشها و شکایات مردمی، ۵.۶۹ درصد در حوزه آموزش قضات و کارآموزان قضائی، ۳.۸۴ درصد در حوزه توسعه نظارت و ارتقا سلامت درون قوه قضائیه و ۱.۰۳ درصد در حوزه پژوهش و بهبود روندها و برنامههای تحولی هزینه شده است.
براساس این گزارش، سیاست اصولی قوه قضائیه در دوره جدید، تزریق سود وجوه مزبور به همه استانهای کشور بوده و این مهم با در نظر گرفتن زیرساختهای هر استان، میزان پروندههای متشکله، تعداد پروندههای معوّقه و پس از نیاز سنجی دقیق در راستای مأموریتهای دستگاه قضائی در دوره تحول، صورت میگیرد. بخشی از این وجوه در سفرهای استانی و بخشی از آن براساس برنامه ریزیها و تمهیدات، توسط معاونتهای مختلف تخصیص مییابد.
در این گزارش آمده است: مهمترین حوزههایی که استانها، سود حسابهای مزبور را در آن هزینه کرده اند، حوزه عمرانی و تملک دارایی، رسیدگی به پروندهها و تسهیل امور جاری، اجرای مصوبات سفرهای استانی است.
در این گزارش درخصوص حوزه عمرانی و تملک دارایی آمده است: احداث بنا شامل احداث، تجهیز و بازسازی ساختمانهای دادگستری، مجتمعهای قضائی حقوقی و کیفری، مجتمع قضائی خانواده و اطفال، مجتمع ویژه اقتصادی، پزشکی قانونی و آزمایشگاههای مورد نیاز در شهرهای مختلف هر استان، ادارات ثبت اسناد و املاک، دفاتر استانی سازمان بازرسی کل کشور، همچنین بازسازی و احداث (جابجایی) زندانها و تجهیز و بهبود امکانات درمانی و رفاهی مراکز نگهداری محکومان از جمله این موارد است همچنین اجاره ساختمانهای اداری مورد نیاز نیز شامل میشود.
براساس این گزارش، در حوزه عمرانی، افزون بر موارد فوق، کشف نیازهای مردم و ضرورت تسریع در رسیدگی به آن، امکان تأخیر برای احداث بنا را عملاً غیر ممکن میکند. در چنین شرایطی، چارهای جز استفاده از املاک استیجاری برای تسریع در ارائه خدمات به مردم وجود ندارد؛ بنابراین در یکسال گذشته در بسیاری از شهرها و بخشها، دهها ساختمان جهت واحدهای قضائی، شوراهای حل اختلاف، خوابگاه دانشجویان و کارآموزان قضائی، واحدهای ثبتی و پزشکی قانونی با همین رویکرد ایجاد شده و همین رویه، مردم را از تردد بین شهرها و یا رفتن به مرکز استان نجات داده است.
تکمیل و تجهیز واحدهای درمانی از دیگر موارد هزینه کردها است؛ افزون بر دو دسته اصلی فوق، تأمین نیازمندیهای درمانی اعم از تکمیل و تجهیز بیمارستانها و مراکز درمانی قوه قضائیه در سراسر کشور هم از جمله اموری است که نسبت به آن اهتمام وجود داشته است.
رسیدگی به پروندهها و تسهیل امور جاری
در این گزارش آمده است: در سراسر کشور، پروندههایی وجود داشت که سالها از تشکیل آن گذشته و به دلایل مختلف، همچنان مفتوح و بلاتکلیف مانده بود. از دیگر سو، سیل پروندههای جدید، فرصتی برای رسیدگی به آنها نمیداد. بسیاری از این پروندهها، به دلیل تعداد بالای شکایات، موجبات نارضایتی عمومی را ایجاد کرده بود. رسیدگی فوری به این پروندهها نیازمند حضور مستمر و بدون تعطیلی قضات و کارکنان قضائی در روزهای تعطیل و یا انجام اقدامات کارشناسی و … بود که انجام آن و پرداخت هزینههای مربوطه، از محل فوق الذکر تأمین شده است.
افزون برموارد فوق، امور متعددی مثل تأمین ملزومات اداری، توسعه زیرساختهای الکترونیک و تسهیل امور بر پایه سامانههای مجازی، پرداخت وجوهی به ستاد دیه، پرداخت وام قرض الحسنه به مجموعه کادر قضائی در قالب صندوق تعاون استان، کمک به آزادی زندانیان و … نیز از امور متعارف و جاری مراجع قضائی در سراسر کشور است که بخشی از وجوه لازم برای رتق و فتق این امور، از محل یادشده تأمین شده است.
اجرای مصوبات سفرهای استانی
براساس این گزارش، تا پایان سال ۹۸ هشت استان در قالب سفر استانی میزبان رئیس و مسولان عالی قضائی بودند و در آن سفرها، پس از مشاهده مستقیم مشکلات و معضلات دورترین نقاط هر استان، تصمیمات مؤثری برای رفع آنها اتخاذ شد. بخشی از وجوه لازم برای اجرای این مصوبات، از محل سود سپردهها تأمین شده است.
همچنین علاوه بر وجوهی که مستقیماً به واحدهای استانی پرداخت شده، موارد مختلفی نیز توسط واحدهای ستادی، برای پیشبرد مأموریتهای محوله در مرکز یا استانها از همین محل تأمین اعتبار شده است که عبارتست از: حوزه آموزش قضات و کارآموزان قضائی، حوزه پژوهش، بهبود روندها و برنامه تحول، حوزه توسعه نظارت و ارتقا سلامت درون قوه قضائیه، حوزه عمرانی و امور زیربنایی، حوزه رسیدگی به پروندهها و پیگیری گزارشها و شکایات مردمی و حوزه توسعه زیر ساخت فن آوری های نوین عدالت الکترونیک است.
طبق آنچه در گزارش قوه قضائیه آمده است: تربیت کادر قضائی کارآمد از مهمترین دغدغههای ریاست قوه قضائیه است و با توجه به نیاز روزافزون جامعه به این خدمات، ضروری است به هر طریق ممکن، در این مهم تسریع شود همچنین بستر سازی برای اجرای طرح تحول قوه قضائیه نیازمند آینده پژوهی و به کارگیری متخصصان امور فقهی و حقوقی در این مسیر است و هم اکنون ارتباطات خوبی بین دستگاه قضائی و حوزه و دانشگاه با همین هدف ایجاد شده است که ثمرات آن را میتوان در تغییر رویکرد در موضوعات مختلف قضائی ملاحظه کرد.
براساس این گزارش، دغدغه پاک و عاری از فساد بودن مجموعه قضائی و جلوگیری از نفوذ صاحبان ثروت و قدرت، مستلزم نظارت و ارزیابی مستمر عملکرد قضات و همکاران اداری و تقویت نظارتهای همه جانبه و تخصصی بر اقدامات آنهاست که در این زمینه، متخصصان امر بکارگیری شده اند.
تأمین زیرساختهای اداری متناسب با شأن مردم و ارائه خدمات بهتر، مستلزم صرف وجوه سنگین و قابل توجه در این حوزه است و معمولاً بخش عظیمی از بودجه دستگاه قضائی در این مسیر صرف میشود.
همچنین پروندههای مهم و ویژه اقتصادی و بعضاً با ابعاد ملی و نیز پروندههای معطله و کثیرالشاکی و همچنین اقدامات ویژه و فوری قضائی را نمیتوان با روند معمول و متعارف محاکم، به فوریت به نتیجه رساند و لازم است برای نیل به نتیجهای فوری و در عین حال برخوردار از اتقان، از متخصصان و کارشناسان و قضات باتجربه خارج از روال معمول بهره برد.
افزون بر بخش پیشین، ضرورت پیگیری انبوه گزارشهای مردمی، مستلزم بکارگیری نیروهای خدوم و فعالی است که دغدغه خدمت به مردم را با تخصص عجین کرده اند. در دوره مدیریت جدید قوه قضائیه، سفر مقامات قضائی و یا متخصصان و بازرسان ویژه و … به اقصی نقاط کشور برای پیگیری گزارشهای واصله، به امری معمول و متعارف بدل شده است که پیگیری این گزارشها و شکایات، نیازمند صرف هزینه نیز هستند.
براساس این گزارش، لزوم حرکت به سمت دادگستری هوشمند و تحقق عدالت الکترونیک و جبران فوری عقب ماندگیهای گذشته و حفظ و تقویت زیرساختهای فناورانه موجود، به منظور تسریع و تسهیل دسترسی مردم به خدمات قضائی، نیاز به سرمایه گذاری در این حوزه را روز به روز بیشتر میکند. هم اکنون بخشهای مهمی از خدمات قضائی بر پایه سامانههای الکترونیکی ارائه میشود و در آینده، شاهد تحولات چشمگیر در این حوزه خواهیم بود.
نماهنگ | شما رهبر بشوید...
نماهنگ: نماهنگ | شما رهبر بشوید...
با توجه به پهنای باند اینترنت خود ، می توانید این فیلم را با کیفیت های مختلف زیر دریافت نمایید :
امام بزرگوار یک انسان تحولخواه و تحولآفرین بود/ روحیه تحول امام (ره) منجر به ایجاد تمدن نوین اسلامی شد
روایت رهبری/مناسبات جمهوریت واسلامیت درانتخاب ولی فقیه
یادداشت روزانه رهبر انقلاب پس از دیدار با امام خمینی(ره) در روز ۱۴ فروردین ۱۳۶۵
پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR در آستانهی سالروز ارتحال امام خمینی رحمهالله، یکی از روزنوشتهای حضرت آیتالله خامنهای که به روایت عیادتشان از امام راحل در فروردین سال ۶۵ اختصاص دارد را به همراه دستخط ایشان، برای نخستین بار منتشر خواهد کرد.
متن کامل و تصویر دستخط رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است. پنجشنبه؛ ۱۴ فروردین ۱۳۶۵
امروز به زیارت امام رفتم؛ آقای هاشمی را خبر کردم و با هم رفتیم. امام عزیز هنوز اجازهی فرودآمدن از تخت را ندارد. به دستهای او -هر یک- چیزی از سرُم و باتری وصل است. دست چپ امام را که بخاطر تَرک برداشتن سرانگشتان، در دستکش سفیدی پوشیده بود مشتاقانه بوسه زدم. چهرهی خندان و مهربانش اندکی خسته و بیمارگونه است اما سعی میکند نشانهئی از افسردگی در آن نباشد. بلافاصله خطاب به من میگوید: از شما تقلید میکنم (دست دادن با چپ)! من گفتم: بحمدالله حالتان خیلی خوب است. با لحنی که مینماید به این اهمیت نمیدهد میگوید: شما خوب باشید من هم خوبم. بعد رو به هاشمی که پرسیده است آیا چیز فوقالعادهئی هست؟ با لحن رضامند و محکم میگوید: هیچ چیز نیست غیر از پیری، و نسبت به همسنهای خود خیلی خوبم؛ آنها بعضی زیر خاکاند و بعضی در خانهی خود خوابیدهاند. از اوضاع جاری و جنگ مسئولانه میپرسد و به جوابها با دقت گوش میدهد. سمینار دیروز را گفتم. معلوم شد خبرهای آن را از رادیو شنیده و در جریان است. این روح بزرگ، این انسان فوقالعاده، این دل مطمئن و متوکّل و این عقل قوی و راسخ در همهی حالات خود حتی در هنگامیکه نیمی از قلب او از کار افتاده است، با همهی شخصیّتش زندگی میکند: «رُهبانُ اللّیل و اسد النهار». «یادداشتهای روزانه» حضرت آیتالله خامنهای که در برگیرنده واقعیت هایی از مقاطع حساس انقلاب است، به عنوان بخش مهمی از اسناد تاریخ انقلاب و نظام جمهوری اسلامی در مرکز اسناد دفتر حفظ و نشر آثار معظمله نگهداری میشود.
این دستنوشتهها که به صورت روزانه نوشته میشود، غالباً مربوط به امور کشور و بیان واقعیتهای گذشتههای دور و نزدیک در کوران حوادث و گاهی دربرگیرندهی شرح جلساتی است که از سالهای اول پس از پیروزی انقلاب در بالاترین سطح کشور تشکیل شده است.
پیش از نیز این یک بار در سال ۱۳۸۸، بخشی از یکی از یادداشتهای روزانه حضرت آیتالله خامنهای از جلسات سران قوا در تاریخ چهارشنبه ۱۳۶۵/۵/۲۲ منتشر شده بود.
پیام رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در آستانه فرا رسیدن سی و یکمین سالگرد ارتحال ملکوتی بنیانگذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)
به گزارش سپاه نیوز ؛ در آستانه فرا رسیدن سی و یکمین سالگرد ارتحال ملکوتی بنیانگذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح پیامی صادر کرد.
متن پیام رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به این شرح است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
سی و یکمین سالگرد ارتحال جانسوز و ملکوتی معمار کبیر انقلاب و بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی( رحمة الله علیه) و پنجاه و هفتمین سالگشت قیام خونین پانزدهم خرداد ماه که مقدمه پیروزی نهضت اسلامی و فروپاشی نظام منفور شاهنشاهی و پدیدار شدن تحولات شگرف جهانی گردید ، را گرامی داشته و به روح تابناک امام بت شکن و احیاگر اسلام ناب محمدی (ص)در عصر جاهلیت ثانی_ که استقلال کشور و آزادی ملت عظیمالشأن ایران از یوغ رژیم منحوس و وابسته پهلوی را با استقرار نظام مقدس اسلامی رقم زد _ درود می فرستیم.
با گذشت ۳۱ سال از عروج آسمانی آن رهبر الهی و زعامت خلف صالح و جانشین شایسته، بصیر و ژرف اندیش آن حضرت ، امام خامنهای عزیز (مدظله العالی ) انقلاب و نظام اسلامی به رغم تمامی توطئه ها و فتنه آفرینی های اردوگاه سلطه و صهیونیسم و ارتجاع پلید منطقهای، از جنگ تمامعیار رسانهای و تهاجم فرهنگی و نرم تا تحریم و جنگ اقتصادی و تهدیدهای نظامی و عملیات روانی بیوقفه و پیوسته ، با اتکال به خداوند متعال و راهبری حکیمانه ولی فقیه زمان و تکیه بر ظرفیت ها و توانمندی های ملی و بومی و راهبرد های هوشمندانه و قدرتمند توانسته است بر عمق نفوذ راهبردی و اقتدار فکری و معنوی و وسعت عمل تاثیر گذار برای توانمندسازی بیداری و مقاومت اسلامی و رویارویی ضد استکباری و ضد سلطه ملتها در جغرافیای جهان اسلام و فراتر از آن بیفزاید و در این راستا نقش آفرینی قدرت عملیات گفتمانی خود برای بازیگری مثبت و تعیین کننده در عرصه بین المللی و سنگرهای کلیدی جهان را به واقعیتی ملموس و غیرقابل انکار تبدیل نماید.
مقاومت فعال و پیش رونده و نه مقاومت ایستا و منفعل! که با تشکیل هسته های مقاومت در جهان اسلام و قدرت نمایی در جبهه مقاومت غرب آسیا متبلور و با شکست توطئه جهانی داعش ، تروریسم تکفیری و جنگهای نیابتی و طرح شوم "خاورمیانه بزرگ" و بیتأثیر کردن رویایی "معامله قرن "، مقدمات خروج امریکا از منطقه را به مطالبهای منطقهای و بلکه جهانی تبدیل کرده است ، از راهبردهای معجزه گون و غیرقابل باوری است که بی تردید با الهام از اندیشه و وصایای جاودان امام عظیم الشان و راهبردهای حکیمانه و علوی سکاندار شجاع انقلاب مقام عظمای ولایت و رهبری (مدظله العالی) و وحدت، بصیرت و بیداری ملت ایران و حماسه فداکاری و ایثار نیروهای مسلح و مدافعان حرم _ که بر پیشانی آن نام سیدالشهدای مقاومت، سردار سرافراز سپهبد حاج قاسم سلیمانی_ می درخشدحاصل شده است .
در چنین ایامی که جامعه بین الملل تحت تاثیر شیوع بیماری کرونا شرایط نادری را سپری میکند و مردم ایران پاسداشت یاد و نام و آرمان امام راحل (ره) در این وضعیت استثنایی را فریضه ای سترگ میداند ؛ خدای بزرگ را شاکریم که به برکت روحیه و اعتقاد قلبی این ملت شایسته و مومن به نصرت الهی و گفتار و رهنمود ولیفقیه؛ خروجی اتاقهای فکر و جنگ امریکایی ها و جبهه ضد انقلاب داخلی و خارجی که در منشور هزار رنگ دشمنیهای خود ، در هم شکستن روحیه مقاومت و ایستادگی ایران و ایرانی را طراحی و دنبال میکردند باطل و در تصویری معکوس ، برخلاف خواست "طاغوت اعظم " و قبیله "شیطان بزرگ" ، منظومه اقتدار و عظمت و بلندای عزت و رفعت میهن اسلامی با عبور سرافرازانه از گردنه های سخت و ماجراهای سهمگین، بالنده تر و پر فروغ تر از همیشه، پشتوانه بنای" تمدن نوین اسلامی" و فراهم سازی مقدمات "ظهور" شده است.
بی شک در تداوم این راه مبارک و مسیر تمدنساز، فرزندان غیرتمند ملت شریف ایران در ارتش، سپاه ،نیروی انتظامی، وزارت دفاع و بسیج مستضعفین با تجدید عهد دیرین خود با امامین انقلاب اسلامی و شهیدان عالیقدر پرچم پر افتخاری که خمینی کبیر (ره )و خامنهای عزیز (مدظله العالی) برای صیانت از استقلال و تمامیت ارضی و امنیت ملی و پیش روندگی این کشور برافراشته اند، همچنان در اهتزاز نگه داشته و با نصب العین قرار دادن منویات و فرامین فرماندهی معظم کل قوا (مدظله العالی) راهبرد "ارتقای قدرت بازدارندگی"، "ظرفیت افزایی دفاعی حداکثری" و "روزآمد سازی تاکتیک های تهاجمی متناسب با تهدیدهای متصور از جبهه دشمنان "،لحظهای از فتنه سازی ها و حیله گری های نوین علیه این سرزمین مقدس غفلت نکرده و همانگونه که بارها اعلام کردهایم "هر نوع خطای محاسباتی آنان در هر زمان و هر مکان را قاطعانه و بیدرنگ با پاسخ متقابل مواجه خواهیم ساخت."
سرلشکر پاسدار محمد باقری
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح
جامعه توحیدی و غیرتوحیدی از منظر امام خمینی (ره)
به گزارش گروه اجتماعی دفاعپرس، طبق دیدگاه تضاد، ثبات اجتماعی از طریق گروههای متعدد، مستقل و رقیب و برخورد دیدگاهها حاصل میشود. طبق این دیدگاه، کشمکش و تضاد، قوه محرک روابط انسانی است و توزیع نابرابر منابع ارزشمند مانند پول، قدرت، حیثیت و فرصتهای شغلی، باعث ایجاد تضاد و سبب بروز جرائم، آشوبها، اعتراضات و نهضتهای اجتماعی میشود.
مفهوم جامعه از دیدگاه امام
میتوان گفت دیدگاه امام به جامعه به پارادایم نظم نزدیکتر است با این تفاوت که افراد جامعه دارای اختیار و آگاهی هستند و می توانند سرنوشت خودشان را رقم بزنند.
در ادامه به بعضی از نکات برجسته اندیشه امام پیرامون جامعه می پردازیم:
1- اصالت فرد و جامعه
از دیدگاه امام، جامعه چیزی سوای افراد نمی باشد و افراد هستند که موجبات تشکیل جامعه اسلامی را فراهم می آورند. ولی در عین حال برای جامعه وجودی مستقل قایل است که ماهیتی مستقل برای خود دارد. امام فطرت اجتماعی انسان را علت اصلی تشکیل جامعه می داند و یادآور می شود که نوع انسان در دنیا قادر به زندگی انفرادی نیست.
«زندگانی انفرادی [در دنیا] برای هیچکس میسور نیست، مگر آنکه از جامعه بشریت خارج شده به حیوانات وحشی ملحق گردد؛ و زندگانی اجتماعی چرخ بزرگش بر اعتماد مردم به یکدیگر می چرخد.»
امام در جای دیگر افراد جامعه را به قطرات باران و خود جامعه را به نهر ها، سیل و دریا تشبیه می کند و تصریح می کند که «هر قطره ای تا اجتماعی نباشد کاری از آن نمی آید... اینها با هم که مجتمع شدند این ضریب آن قطرات است.»
با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت که امام دیدگاه تلفیقی نسبت به اصالت جامعه وفرد دارد زیرا ضمن اینکه برای فرد اصالت قائل است ولی تصریح مـی کند که فرد به تنهایی قـدرتی ندارد و تا اجتماعی نباشد قادر به انجام کاری نیست.
2- اختیار و اجبار
در قرائت امام، هر نوع جبری، اعم از جغرافیایی، تاریخی، ساختاری و اجتماعی، نفی میشود. ضمن آنکه ایشان هرگز از تأثیر و تأثر عوامل محیطی و اجتماعی و تاریخی بر انسان و اجتماع انسانی غفلت نمیکنند. بنابراین، تعامل میان جامعه و فرد برقرار میشود، اما اصالت به انسان داده میشود؛ زیرا انسان در اندیشه ایشان، فاعل مختار است.
3- تشبیه جامعه به ارگانیسم
در جامعه ارگانیکی همبستگی ارگانیک نه از همانندی های جامعه بلکه از تفاوت هایشان پرورش می یابد. این گونه همبستگی فرآورده تقسیم کار است. هرچه کارکردهای یک جامعه تفاوت بیشتری یابند، تفاوت میان اعضای آن نیز فزون تر خواهد شد. اعضای این جامعه به وظایف و نقش های تمایز یافته به شدت وابسته هستند. وابستگی متقابلشان بیشتر است و کمتر به باورهای مشترک می رسند. خصلت ارگانیسم موجود زنده این است که اعضا در عین تفاوت با هم، هرکدام وظیفه مشخص و متمایزی به عهده دارند و به سوی یک هدف مشترک تلاش می کنند.
دیدگاه امام نسبت به جامعه دیدی ارگانیکی است و در سخنان خود جامعه را به ارگانیسم موجود زنده تشبیه نموده است.
در نگرش امام، جامعه بشری همانند افراد انسانی، مبتلا به نقایص، گرفتاری ها و بیماری هایی می شود و لذا باید در صدد درمان و اصلاح خویش برآید.
4- تعامل فرد و جامعه
از دیدگاه امام خمینی، همواره میان فرد و جامعه تعامل برقرار است. به عبارت دیگر، ایشان شکل گیری و رشد اجتماعی و فردی رفتارهای انسانی را در ارتباط متقابل روانشناختی و جامعه شناختی می دانند. این در حالی است که مارکسیست ها بر تأثیر جامعه شناختی تأکید می ورزند و لیبرالیست ها بر بعد روانشناختی انگشت می گذارند.
ایشان در زمینه تأثیر جامعه بر فرد معتقدند:
«انسان در اجتماعات بزرگ، نظیر راهپیماییها تحت تأثیر واقع می شود و چه بسا که از خود بیخود شود و از یک شعار و فریاد بی توجه تبعیت کند.»
وقتی یک جامعه ای راه افتاد، آن هم که نخواهد، قهراً کشیده می شود... وضع جامعه و اجتماع اینطوری است.»
امام درباره تأثیر فرد بر جامعه بر این باورند:
«عمل یک شخص در یک جامعه اثر دارد... عمل هر یک از شما تأثیر دارد، وقتی شما یک عمل زشتی کردید، دیگران هم که می بینند در آنها تأثیر می کند. وقتی شما یک عمل صالحی انجام دادید، دیگران هم وقتی که می بینند در آنها تأثیر می کند».
«کسی که به یک ملتی سلطه دارد، به یک ملتی حکومت دارد، این چنانچه عدالت پرور باشد، دستگاه او عدالت پرور خواهد شد؛ قشرهایی که به او مرتبط هستند، قهراً به عدالت گرایش پیدا می کنند.»
جامعه مطلوب از دیدگاه امام خمینی
مواضع و دیدگاههای امام در قبال جامعه، مانند هر متفکر دیگری، تحت تاثیر مبانی کلی تری قرار دارد که بدون شناخت و توجه به آنها، فهم مواضع ایشان دشوار خواهد بود. یکی از مهم ترین این مبانی اسلام و قرآن است که به نظر امام در هر عصر و زمان و متناسب با هر سطح پیشرفت، امکان تمسک به آن وجود دارد.
امّت از نظر قرآن همان جامعه مطلوبی است که مسلمانان به دنبال آن هستند و در پی تحقق این جامعه است که مدینه فاضله برای انسانی که قصد رشد در این جهان را دارد ظهور می یابد. این جامعه که صفت واحد برای آن ذکر شده در پناه یک پروردگار یگانه و هدف مشخص شکل می گیرد که دارای برنامه ای دقیق و حساب شده است. به وضوح می توان دریافت که جامعه مطلوب در قرآن جامعه ای است که بر اساس احکام اسلام بنا نهاده شده است.
امام خمینی جامعه را در طول نظام هستی تفسیر و تأویل میکنند؛ یعنی آفریننده و پروردگار هستی برای هدایت جامعه توسط انبیای الهی، برنامه و دستورالعملهای سعادت بخش و تکامل بخش فرستاده و در اختیار انسان ها گذاشته و انسان ها را به پیمودن راه کمال و سعادت دعوت کرده است.
امام انواع جامعه بشری را قابل تفکیک می داند که برخی از انواع آن به اختصار عبارتند از: جامعه عدل، جامعه زنده، جامعه سالم، جامعه مترقی، جامعه آزاد، جامعه توحیدی، جامعه اسلامی، جامعه انقلابی، جامعه حیوانی، جامعه مصرفی و جامعه سفیه.
امام خمینی (ره) به طور کلی جوامع را به لحاظ نظری به دو گونه کلی جامعه توحیدی و جامعه غیرتوحیدی تقسیم می کند.
جامعه توحیدی از منظر امام، همانند یک انسان کامل و متعادل است که همه ارکان، عناصر و اعضای جسمی و روحی آن با نظم و هماهنگی با یکدیگر و به صورتی صحیح و تربیت یافته، بدون مداخله در وظایف هم، با حسن انجام وظیفه و با مشارکت و همدردی، به سوی مقصد متعالی خویش در حرکت است.
جامعه توحیدی معنایش این است که همه اینها به خدا فکر کنند، توجه به خدا داشته باشند نه هرج و مرج باشد... یعنی همه آمدند با هم به طور وحدت کلمه، وحدت فکر... اما چنانچه انسجام پیدا بکنیم، همه گروهها پشتیبان هم باشند. جامعه توحیدی به این معنا پیدا بشود که همه پشتیبان هم و همه با وحدت کلمه و با وحدت نظر، بدون اینکه یکی بگوید نه، یکی بگوید آری، اگر این طور بشویم انشاءالله پیروز هستیم.»
با توجه به اندیشه و سخنان امام و از آنجایی که اسلام کاملترین دید را از توحید ارائه داده است، جامعه اسلامی را می توان مصداق جامعه توحیدی و جامعه مطلوب امام خمینی دانست.